Kürt bölgesi için ABD kalkanı mı?

ABD Temsilciler Meclisi, 2024 yılı içinde savunma harcamalarının kapsamını belirleyen bütçe tasarısını geçtiğimiz günlerde kabul ederken, tasarının kabulü ve Amerikan Savunma Bakanlığı’nın uygun görmesi halinde, Irak ile Irak Kürdistan Bölgesi’ne (IKB) savunma sistemi yerleştirilebileceği belirtiliyor. 

Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası olarak bilinen (NDAA) yasa tasarısı, 14 Aralık’ta Temsilciler Meclisi’nde yapılan oylamada, 118’e karşı 310 oyla kabul edildi. Tasarı, bir gün önce de Senato’da 13’e karşı 87 oyla kabul edilmişti. Rudaw’ın belirttiğine göre tasarıya, Irak ve IKB’de artan saldırılar nedeniyle bu bölgelere savunma sistemi yerleştirilmesi için şerhler konuldu.  

ABD Temsilciler Meclisi’nden geçen bütçe yasasına göre, söz konusu sistemler için Savunma Bakanlığı’nın hazırlayacağı rapor belirleyici olacak. Bu rapora göre, gerek görülmesi halinde de Irak peşmergeleri ile IKB güçlerine yönelik İHA, SİHA ve füze saldırılarından korunmaları amacıyla Pentagon tarafından hava savunma sistemi sağlanacak. 

1 Şubat’a kadar 

ABD’li yetkililer, bu kapsamda peşmergeler ile Irak Güvenlik Güçleri’ne gerekli eğitimi verecek. Tasarıda, ABD Savunma ve Dışişleri bakanlıklarının, 1 Şubat 2024’dü geçirmeden, bu tarihe kadar söz konusu hava savunma sistemlerinin sağlanması, eğitim verilmesine yönelik ortak bir plan geliştirmesi isteniyor. 

Hafta içinde New York’ta açıklama yapan Pentagon Sözcüsü Tuğgeneral Patrick Ryder, 17 Ekim’den bu yana Irak ve Suriye’de bulunan ABD güçlerine, İran destekli gruplar tarafından insansız hava aracı ve roketle toplam 92 saldırı düzenlendiğini bildirmişti. 

Temsilciler Meclisi ve Senato geçtiğimiz Temmuz ayında NDAA yasa tasarısına ilişkin birbirinden farklı iki tasarı metnini kabul etmişti. Bununla birlikte, özellikle sosyal medyada paylaşımlarda bulunan bazı uzmanlar, söz konusu hava savunma sistemlerinin, son dönemde merkezi yönetimden bağımsızlık vurgusunu tekrar gündeme getiren Kürdistan Bölgesi Yönetimi’ne veya peşmergelere doğrudan verilmeyeceğini de dile getiriyor. Uzmanlar, bunun, sistemlerin iç çatışmalarda kullanılmasını önlemek amacıyla düşünüldüğünü vurguluyor. 

Pentagon, Irak Kürdistan bölgesi ve Suriye’de DAEŞ’le mücadele için 475 milyon dolar da dâhil olmak üzere, yurtdışındaki askeri operasyonlar için 2023 bütçesinden 14.54 milyar dolar talep etmişti. 

Erbil girişimde bulunmuştu

İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun, İranlı ayrılıkçı Kürt gruplara ev sahipliği yaptığı gerekçesiyle Irak Kürdistan Bölgesi’ne düzenlediği saldırılar, özellikle Erbil ve Süleymaniye’de hayli etkili olmuştu. Bununla birlikte İran’a yakınlığıyla bilinen bazı gruplar da, Erbil Uluslararası Havalimanı başta olmak üzere birçok noktaya saldırılar düzenlemişti. Erbil yönetimi, sivillerin hayatını tehlikeye attığı gerekçesiyle birçok kez uluslararası topluma hava savunma sistemi sağlanması yönünde çağrı yapmıştı.

Haziran ayında Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi, Cumhuriyetçi Kongre üyesi Don Bacon’ın hazırladığı ve IKB’ye hava savunma sistemleri verilmesini destekleyen yasa değişikliğini kabul etti. Oylama, ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’un bütçesini belirleyen yıllık mevzuatın parçası olan 2024 Mali Yılı Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’nın (NDAA) görüşülmesi sırasında yapıldı. Bacon, İngiliz medyasına yaptığı açıklamada tasarının Cumhuriyetçiler ve Demokratların güçlü desteğini aldığını belirterek, “ABD yönetimini, İran füzeleri, roketleri ve insansız sistemlerinin saldırılarına karşı Erbil ve Irak güvenlik güçlerini eğitmek ve donatmak için bir eylem planı hazırlamaya, uygulamaya yönlendirecek” demişti.