Silahlar susacak

Gazze’de ateşkes sağlanması ve rehinelerin durumuyla ilgili uzun süredir devam eden diplomatik çalışmalar sonuca ulaştı. İsrail hükümeti, Hamas ile 4 günlük ateşkes ve esir takası anlaşmasının kabul edildiğini açıkladı.

İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada, hükümetin, Gazze’deki İsrailli rehinelerin tümünün serbest kalması hedefinin ilk aşamasını onayladığı duyuruldu. Açıklamada, “Buna göre kadın ve çocuklardan oluşan en az 50 rehinenin 4 gün boyunca serbest bırakılması ve bu süre zarfında çatışmalara ara verilmesi öngörülüyor. Her 10 rehinenin serbest bırakılması, çatışmalara ek 1 gün ara verilmesini sağlayacak” denildi. Açıklamada, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) ve güvenlik güçlerinin “rehinelerin tamamının evlerine dönmesi, Hamas’ın tasfiyesinin tamamlanmasını ve İsrail’e yeni bir tehdit gelmemesini sağlamak için savaşı sürdüreceği” kaydedildi. Anlaşmanın İsrail kabinesi içinde tartışıldığı, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun, aşırı sağcı koalisyon hükümetinden muhalefetle karşılaştığı belirtiliyor.

Hamas’tan yapılan açıklamada ise, anlaşma kapsamında İsrail hapishanelerinde bulunan 150 Filistinli kadın ve çocuk karşılığında 50 İsrailli rehinenin serbest bırakılacağı ifade edildi. Anlaşmayla ayrıca yakıt, insani ve tıbbi yardım taşıyan yüzlerce TIR’ın Gazze’ye girmesine izin verileceği belirtildi. İsrail’in ateşkes süresince Gazze’nin tamamında saldırmamayı veya kimseyi tutuklamamayı taahhüt ettiği vurgulandı. Açıklamada “Parmaklarımızın tetikte kalacağını ve muzaffer savaşçılarımızın halkımızı savunmak ve işgali yenilgiye uğratmak için görevde olacağını teyit ederiz” denildi.

Bugün 10’da başlıyor

İsrail’le Hamas arasında arabuluculuk yürüten Katar hükümetiyse, İsrail hapishanelerinde tutulan bazı Filistinli kadın ve çocukların serbest bırakılması karşılığında 50 kadın ve çocuk rehinenin Gazze’den ayrılacağı bildirildi. Üst düzey ABD’li bir yetkili, 3 ABD’linin Hamas’ın serbest bırakacağı rehineler arasında yer almasının beklendiğini söyledi. Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman El Sani, anlaşmanın kapsamlı barış görüşmelerine yol açmasını umduğunu dile getirdi. El Sani, “Ortaklarımıza, Mısır ve Washington öncülüğünde Gazze’de imzalanan ateşkes anlaşmasına katkılarından dolayı teşekkür ediyoruz” dedi.

İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen, anlaşma kapsamında Hamas’ın ilk rehineleri Perşembe serbest bırakmasını beklediklerini ifade etti. Cohen, ilk etapta kaç kişinin serbest bırakılacağına dair detay vermedi. Hamas Uluslararası İlişkiler Ofisi Başkanı Ebu Merzuk da, ateşkesin Perşembe saat 10.00’da başlayacağını açıkladı.

İsrail hükümeti anlaşmanın duyurulmasından saatler sonra İsrail hapishanelerinde tutulan 300 Filistinli mahkum ve tutuklunun isimlerinin yer aldığı bir liste yayınladı. Bu liste, İsrail’deki yasal formalite dolayısıyla yayınlandı. Listede 274 erkek, 33 kadın bulunurken, çoğu yargılanmayı bekliyor. Bu kişilerin büyük bölümünün 17-18 yaşındaki oluştuğu, 123’ünün çocuk yaşta olduğu belirtiliyor. İsrail, Hamas’ın elinde en az 237 rehinenin bulunduğunu kaydetmişti.

Anlaşmanın içeriğinde neler var?

* İlk olarak Gazze’de tutulan kadın ve çocuklardan oluşan en az 50 rehine 4 gün boyunca, 13’er kişilik gruplar halinde serbest bırakılacak. Dolayısıyla sayının 50’nin üstüne çıkabileceği belirtiliyor.

* Bu süre zarfında çatışmalara ara verilecek, İsrail ateşkes süresince Gazze Şeridi’nde kimseye saldırmayacak.

* İsrail askerleri ve tankları Gazze’de aynı pozisyonlarında kalmaya devam edecek.

* Gazze’nin güneyinde İHA ve uçaklar faaliyet göstermeyecek. Kuzeyde ise bu sınırlı olacak.

* Her 10 rehinenin serbest bırakılması, çatışmalara ek 1 gün ara daha verilmesini sağlayacak ancak bu en fazla 10 günle sınırlanacak.

* Sonrasında İsrail hapishanelerinde bulunan 150 Filistinli mahkûm kadın ve çocuk serbest bırakılacak.

* Yakıt, insani ve tıbbi yardım taşıyan yüzlerce tırın Gazze Şeridi’ne girmesine izin verilecek.

Dünyadan ilk tepkiler olumlu

Türkiye: Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin anlaşmayı olumlu bir gelişme olarak gördüğünü ve 4 günlük insani araya tam uyulmasını beklediğini duyurdu. Bakanlık açıklaması, şöyle devam etti: Rehine ve tutukluların bir kısmının serbest bırakılmasını ve Gazze’ye girişine izin verilen insani yardım miktarının artırılmasını da kapsayan mutabakata tam riayet edilmesini bekliyoruz. Bu insani aranın, çatışmaların bir an önce tamamen sona erdirilmesine yardımcı olmasını ve iki devletli çözüm temelinde, adil ve kalıcı bir barışa yönelik bir süreci başlatmasını temenni ediyor, Katar’ın bu mutabakata varılmasını sağlayan çabalarını takdirle karşılıyoruz.

ABD: ABD Başkanı Joe Biden ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken, esir takası anlaşmasını memnuniyetle karşıladı. Biden yazılı açıklamasında, anlaşmada rol oynayan Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’ye teşekkür etti, ABD Başkanı olarak Amerikalı esirlerin salıverilmesinin en önemli önceliği olduğunu kaydetti. Blinken da, varılan anlaşmadan memnuniyet duyduğunu belirtip Mısır ve Katar’a teşekkür etti.

Avrupa Birliği: AB Komisyonu Başkanı von der Leyen, “Rehin tutulan 50 kişinin serbest bırakılması ve çatışmalara ara verilmesi konusunda varılan anlaşmayı tüm kalbimle memnuniyetle karşılıyorum” ifadesini kullandı. AB Konseyi Başkanı Charles Michel de anlaşmadan memnuniyet duyduğunu kaydetti, Hamas’ın tüm rehineleri serbest bırakması gerektiğini savundu.

Rusya: Moskova’dan yapılan açıklamada da, anlaşmanın memnuniyetle karşılandığı belirtildi, “Rusya’nın çatışmanın başlamasından bu yana istediği şey de buydu. Aynı zamanda Katar’ın küresel gerilimi azaltma çağrısını hayata geçirme çabalarını takdir ediyoruz” denildi.

İsrail ‘güneye hazırlık yapacak’

İsrail devlet televizyonu KAN, İsrail ordusunun, Hamas ile yapılan ateşkes anlaşmasını neden kabul ettiğine dair bir haber yayınladı. Haberde, ateşkes günlerinin, Gazze Şeridi’nin güneyindeki karadan saldırı hazırlığı amacıyla ordu güçlerini yeniden organize etmek için kullanabileceği ifade edildi. Haberde, “Kara manevrasının Gazze Şeridi’nin güneyine kadar genişletilmesine yönelik hazırlıklar da yapılıyor” ifadeleri kullanıldı.

Öte yandan ateşkes öncesinde dün de İsrail’in bölgedeki saldırıları devam etti. Nuseyrat mülteci kampına yönelik saldırıda 9 kişinin hayatını kaybettiği açıklandı. Maghazi Mülteci kampında ise 4 kişi hayatını kaybetti. Bununla birlikte IDF’den yapılan açıklamada, 7 Ekim’den beri Gazze’de 400 tünel şaftının imha edildiği belirtildi.

Eski danışmandan skandal sözler

ABD eski başkanı Barack Obama döneminde hükümete danışmanlık yapan Stuart Seldowitz, New York’ta Mısırlı bir sokak satıcısını İslam karşıtı sözleriyle taciz etti. Seldowitz’in “Filistin’de 4 bin çocuğu öldürseydik yeterli olmazdı” ifadeleri büyük tepki çekti. Sosyal medyada tepki çeken görüntülerde, Manhattan’da yiyecek standına yaklaşan Seldowitz’in satıcıyı sözle taciz ettiği görüldü. Satıcının kendisinden uzaklaşmasını istemesi üzerine de Seldowitz, “Buraya ‘Bu adam Hamas’a inanıyor’ diye tabelalar koyacağım” dedi, satıcıyı “terörist” olmakla itham etti. Seldowitz, satıcının “Çocukları siz öldürüyorsunuz, ben değil” sözleri üzerine, “Biz 4 bin Filistinli çocuğu öldürsek ne olurdu biliyor musun? Bu yeterli olmazdı” yanıtını verdi.